SAMSUN, – Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nden (OMÜ) Prof. Dr. Cevdet Yılmaz, 1990’ların başından itibaren terkedilen ve Samsun Turizm Master Planı’nda yer alan “Çarşamba Demir Yolu Rotasının Yeniden Hayata Geçirilmesi” projesinin, Atatürk’ün mirası olarak korunması gerektiğini vurguladı. Prof. Dr. Yılmaz, “Atatürk, 21 Eylül 1924 tarihinde, bu demir yolunun milletimizin kendi gücüyle neler başarabileceğinin örneği olduğunu ifade ederek, temelin atılmasını sağlamıştır. Tam iki yıl süren çalışmalardan sonra, 29 Ağustos 1926’da bu hat hizmete açılmıştır” şeklinde konuştu.
Eğitim Fakültesi Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Yılmaz, Türkiye’de ve uluslararası alanda önemli endüstri miraslarından biri olan ‘Samsun-Çarşamba Demir Yolu Hattı’nın korunmasına dikkat çekti. 1924 yılından itibaren yapımına başlanan ve açılışı 1926 yılında gerçekleştirilen bu demir yolunun, özellikle 1950’lere kadar bölgedeki ticaret için büyük bir öneme sahip olduğunu belirten Prof. Dr. Yılmaz, “Hattın uzunluğu yaklaşık 37 kilometre olup, birçok küçük istasyon burası üzerinden hizmet vermekteydi. Bu istasyonlar, çevre köylerin ticaret ve ulaşım merkezi haline gelmişti. Zamanla çevresinde bakkallar, kahvehaneler ve depolar açıldı. Bu demir yolu, 1950’lere kadar bölgenin can damarı olarak işlev gördü. Yolculuk edenler arasında üreticiler, tüccarlar, hastalar ve özellikle de öğrenci grupları bulunuyordu. Köylerden Samsun’a eğitim almak için gelen öğrenciler, bu trenle her gün uzun yolculuklar yaparak eğitim hayatlarına devam ediyorlardı” ifadesini kullandı.
Prof. Dr. Yılmaz, Samsun-Çarşamba Demir Yolu Hattı’nın Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yerli özel demir yolu projesi olduğunu ve 2024-2028 Samsun Turizm Master Planı’nda bu hattın yeniden öne çıkarıldığını belirtti. “Bu hattın turizme kazandırılması için planın 22. maddesine dahil edildi” diyerek, Samsun’un bu tarihi mirası geleceğe taşımak için gerekli adımları atıp atamayacağını zamanın göstereceğini ifade etti. 1924’te temeli atılan bu hattın, Çarşamba Ovası’nın ürünlerini Samsun Limanı aracılığıyla iç ve dış piyasalara taşımak amacıyla önemli bir yere sahip olduğu belirtildi.
Prof. Dr. Yılmaz, “1950’lerden itibaren karayolu taşımacılığının artmasıyla birlikte bu hat, otobüs ve kamyonlar tarafından geçilmeye başlandı. Hat bir dönem geniş raylı sistem haline getirilmiş olmasına rağmen bu durum, rekabetle başa çıkmasına yardımcı olmadı. Hâlâ birçok istasyon ve ray hakkının mevcut olduğunu belirten Prof. Dr. Yılmaz, demir yollarının artık sadece nostaljik bir değer taşımaktan öte olduğunu, hızlı tren seferlerine talebin devam ettiğini, eski demir yolu hatlarının turistik amaçla yeniden restore edilmeye başlandığını dile getirdi. “Bu nedenle, Samsun-Çarşamba hattının en azından bir kısmının turizme açılması ve nostaljik etkinliklerle desteklenmesi, bölge için yeni bir turizm potansiyeli yaratabilir. Bu hat, sadece endüstri mirası olarak değil, aynı zamanda Türkiye’nin ilk yerli sermayeli demir yolu olma özelliğiyle de korunmayı fazlasıyla hak ediyor” açıklamasında bulundu.
