‘Yapay zeka doğru kullanıldığında tasarımcıyı özgürleştiriyor’

İSTANBUL, – YAPAY zeka teknolojilerinin hızlı gelişimi, tasarım disiplinlerinde köklü bir dönüşüme yol açıyor. Tasarım alanında yapay zekanın etik, bilinçli ve doğru kullanımının büyük önem taşıdığına dikkat çeken Prof. Dr. Neda Üçer, “Tasarımcılar, yapay zekaya yüzde 100 teslim olurlarsa mesleklerini kaybedebilir. Ancak onu yaratıcılıklarını geliştirmek amacıyla kullanırlarsa, yaratım sürecine daha fazla zaman ayırabilir ve bu sayede tasarım alanında çığır açabilirler” dedi.

Yeditepe Üniversitesi Görsel İletişim Tasarımı Bölümü Başkanı Prof. Dr. Neda Üçer, yapay zekanın tasarım alanında yarattığı dönüşümü değerlendirdi. Yapay zeka kullanımının artmasının içinde bulunduğumuz bu yüzyılda engellenemeyeceğini belirten Prof. Dr. Neda Üçer, “Ancak yapay zeka tasarımları ile tasarımcılar tarafından üretilen tasarımlar arasındaki fark her zaman belirgin olacak. Gerçek bir fikir içeren, özgün tasarımlar büyük önem kazanacak ve değerli olacak” diye konuştu.

‘FİKİRDEN GÖRSELE GEÇİŞ ARTIK ÇOK DAHA HIZLI’

Midjourney, DALL·E, Adobe Firefly gibi yapay zeka destekli tasarım araçlarının yaygınlaşmasıyla birlikte tasarım süreçlerinin önemli ölçüde hızlandığını belirten Prof. Dr. Neda Üçer, “Artık fikirden görsele geçiş çok kısa sürede gerçekleşebiliyor. Bu, prototip üretimini hızlandırıyor ve tasarımcıya daha fazla alternatif sunuyor. Tasarım sürecinin hızlanmasıyla da yeni bir görsel dil ortaya çıkmaya başlıyor” ifadelerini kullandı.

‘TASARIMCININ ROLÜ DÖNÜŞÜYOR: YORUMLAYICI VE ETİK BİR KÜRATÖR’

Yapay zekanın sunduğu üretim imkânlarının, profesyonel olmayan kullanıcıları da tasarım sürecine dâhil ettiğini hatırlatan Üçer, bu durumun tasarımcının rolünü yeniden tanımladığını ifade etti:

“Tasarımcı artık yalnızca süreci yürüten değil; kavramsal düzeyde yön veren, seçim yapan ve etik çerçevesini belirleyen bir küratör konumunda. Yaratıcılık bu noktada daha da öne çıkıyor. Yapay zeka içerikleri birleştirebilir ama özgün fikir ve yaratım hâlâ insana ait. Arka plan kaldırma, renk düzeltme gibi rutin ve tekrarlayan işleri yaparak teknik işlerde destekleyici olarak kullanılabilir. Bu sayede tasarımcı bağlamsal düşünme, kültürel değerlendirme, sezgisel karar verme gibi yapay zekanın yapamadığı işlere daha rahat odaklanabilir ve yaratıcılığını bu şekilde ortaya koyabilir.”

‘ESTETİK ANLAYIŞ DEĞİŞİYOR, YENİ TARTIŞMALAR YOLDA’

Yapay zeka destekli görsellerin yaygınlaşmasının estetik algıda önemli bir kırılmaya yol açtığını ifade eden Üçer, şunları söyledi:

“Bir yanda plastik, parlak ve kusursuz görüntüler; diğer yanda daha doğal, pastel ve insani estetik anlayış. Bu iki yaklaşımın çatışması önümüzdeki dönemde daha belirgin olacak. ‘Tekinsiz’ görünen yapay görüntüler zamanla ‘insani’ bir estetiğe evrilecek.”

DİSİPLİNLERARASI EĞİTİM MODELİ

Yeditepe Üniversitesi Görsel İletişim Tasarımı Bölümü olarak öğrencileri yalnızca teknik becerilerle değil, etik farkındalık, eleştirel düşünce ve kavramsal yaratıcılık ile donatmayı hedeflediklerini vurgulayan Üçer, yürüttükleri projeleri şöyle özetliyor:

“Tasarımda Bahar ve Güz Buluşmaları etkinliklerimizde sektör profesyonelleriyle yapay zekanın sunduğu fırsatları ve riskleri tartıştık. Ders içeriklerimize YZ araçlarını etik kullanım ilkeleriyle entegre ettik. Önümüzdeki dönemde de disiplinlerarası atölye ve projelerle bu dönüşüme uygun bir eğitim ortamı sunmayı sürdüreceğiz.”

‘GENÇ TASARIMCILARA: ELEŞTİRİN, SORGULAYIN, ETİK KALIN’

Günümüzde yapay zeka kullanımının artışı kaçınılmaz göründüğüne işaret eden Prof. Dr. Üçer, sözlerini şöyle sürdürdü:

“O nedenle yapay zekanın etik, bilinçli ve doğru kullanımı büyük önem taşıyor. Tasarımcılar yapay zekaya yüzde 100 teslim olurlarsa mesleklerini kaybedebilir. Ancak onu yaratıcılıklarını geliştirmek amacıyla kullanırlarsa, yaratım sürecine daha fazla zaman ayırabilir ve bu sayede tasarım alanında çığır açabilirler. Genç tasarımcılara öncelikle yapay zeka okuryazarlığını, yapay zekanın doğru ve etik kullanımının nasıl olduğunu öğrenmeleri, kullanımına yönelik eğitim almaları ve tasarımlarda yaratıcı düşünce, fikir ve tasarımsal üretimleri ile öne çıkmayı hedeflemelerini öneririm. Ayrıca genç tasarımcıların yapay zeka araçlarını öğrenirken eleştirel düşünmeyi sürdürmeleri, kavramsal ve etik bilinç geliştirmeleri, hibrit beceriler kazanmaları ve sürekli gelişen teknolojileri hakim olarak öğrenmeye açık olmaları büyük önem taşımaktadır.”