Soner AYDIN-Mustafa ERCAN/MERSİN, – MERSİN’de Körfezi’nde 4 yıl önce deniz aracı çarpması sonucu ölen ve Mersin Üniversitesi (MEÜ) Deniz Canlıları Müzesi’nin bahçesine gömülen yaklaşık 16 metre uzunluğundaki Fin balinasının iskeletinin çıkarılması için kazı çalışması başlatıldı. Bilimsel tekniklere uygun şekilde yapılan kazı tamamlandıktan sonra numaralandırılıp birleştirilecek olan iskelet, müzede sergilenecek.
Mersin Körfezi’nde 2021 yılında bir deniz aracının çarpması sonucu ölen yaklaşık 16 metrelik Fin balinası, MEÜ Yenişehir Kampüsü Deniz Canlıları Müzesi’ne getirilerek gömüldü. Aradan geçen 4 yılın ardından Fin balinasının iskeleti, bilimsel çalışmalara kazandırılması amacıyla ’Balinanın Sessizliği Bilime Dönüşüyor’ projesiyle gün yüzüne çıkartılıyor. MEÜ Su Ürünleri Fakültesi Su Ürünleri Avlama ve İşleme Teknolojisi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Deniz Ayas öncülüğünde bilimsel tekniklere uygun şekilde yapılan kazıya çok sayıda öğrenci eşlik ediyor. Kazıda ilk olarak balinanın çene kısmı gün yüzüne çıkartıldı. Kafatası ile devam edecek kazılar, göğüs, omurlar, kaburga ve kuyruk kısmı ile devam edecek. 8 Ekim’e kadar sürecek kazıların ardından çıkartılan kemikler önce numaralandırılacak ardından birleştirilip müze bahçesinde sergilenecek.
TÜRKİYE’DE İLK
Proje hakkında bilgi veren Prof. Dr. Deniz Ayas, böyle bir çalışmanın Türkiye’de ilk kez olduğunu söyledi. Öğrenci katılımlı, deniz memelisi iskeleti çıkartılması çalışmasının bir ilk olduğunu belirten Prof. Dr. Ayas, “Öğrencilerimizin yoğun ilgisi var, 415 Mersin Üniversitesi öğrencisi kayıt yaptı. Şu anda kazı faaliyetlerinde çalışıyorlar. Burada sadece kazı yapmıyoruz, aynı zamanda kemiklerin isimlerini öğreniyoruz. Hayvanların yaşam koşullarını, göç yollarını öğreniyoruz. Öğrencilerimiz kazı ile birlikte deniz memelileri hakkında bilgileniyor. Özellikle kadın emeği çok fazla, kadın öğrenciler yoğun ilgi gösteriyor” dedi.
KEMİKLER TİTİZ ÇALIŞMA İLE ÇIKARTILIYOR
Kemiklerin çıkartılması ve birleştirme işleminin uzun bir süreç olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Deniz Ayas, “Sadece kemikleri çıkartmayacağız, bu kemikleri birleştirme süreci var. Müzemizin bahçesinde baştan kuyruğa kadar bilimsel olarak numaralandırarak sıralayacağız. Daha sonra da birleştirme aşamasına geçmiş olacağız. Burada çıkartılan kum içerisinde kemik ya da iskelet parçaları olabileceği için ince ince araştırılıyor, bakılıyor. En sonda kazı bittikten sonra elek sistemleri kurulacak, çıkan malzeme elenecek. Özellikle küçük kemik parçaları varsa onlar da alınacak. Buradaki amaç, balinayı bütün kemikleriyle bütün olarak çıkartabilmek. O yüzden bilimsel kazılar daha titiz, uzun bir çalışmayı gerektiriyor. O anlamda da öğrencilerimizin bu işteki payı çok büyük. Çünkü her dökülen kovadaki kumun içinde kemik parçası var mı yok mu bakılıyor. Bu çok heyecanlı bir süreç. Özellikle de deniz biyologları, deniz canlılarını araştıranlar ve öğrenciler için” diye konuştu.
‘MÜZEDE SERGİLENECEK’
Müzenin bahçesinde numaralandırma işleminin ardından iskeleti kafa, gövde ve kuyruk şeklinde 3 parça olarak birleştireceklerini ifade eden Prof. Dr. Ayas daha sonra iskeleti askıya alıp sergileyeceklerini sözlerine ekledi. Prof. Dr. Deniz Ayas, ayrıca müze bahçesinde oluşturulan mezarlıkta 8 deniz memelisinin daha yattığının bilgisini vererek, ileriki zamanlarda onların da iskeletlerini çıkartacaklarını dile getirdi.
