Hasan DÖNMEZ/KONYA, – KARAMAN’ın Ermenek ilçesinde, baklagiller familyasından yeni bir bitki türü keşfedildi. Selçuk Üniversitesi Fen Fakültesi emekli öğretim üyesi Prof. Dr. Ahmet Duran tarafından tanımlanan bu yeni bitkinin Türkçe adı ‘Ermenek borcağı’, bilimsel ismi ise ‘Genista ermenekensis’ olarak literatürde yerini aldı. Prof. Dr. Duran, bu bitkinin korunması gereken türlerden biri olduğunu belirtti.
Ermenek bölgesinde ortaya çıkan, nesli tehlike altında olan, baklagiller familyasına mensup ‘Borcak’ cinsine ait bir bitki türü keşfedildi. Üç yıl süren çalışmalar sonucunda, Prof. Dr. Ahmet Duran’ın bu endemik bitkiyle ilgili hazırladığı makale uluslararası bir bilim dergisi olan Phytotaxa’da yayımlandı. Prof. Dr. Duran, “Ermenek borcağının Atina yakınlarındaki Parnasos Dağı’nda yetişen bir borcak türüne benzer olduğunu tespit ettim. Atina’da bulunan meslektaşım Prof. Dr. Theophanis Constantinidis ile 2024 yılında iletişime geçtim. Parnasos Dağı’ndaki bu benzeri türün örneklerini benimle paylaştı ve yapılan karşılaştırmalar bu bitkinin bilime yeni bir tür olarak tanıtılmasına yol açtı” dedi.
Prof. Dr. Duran, Ermenek borcağının yalnızca Ermenek ilçesi Görmeli köyü çevresinde yetiştiğini ve adının buradan alındığını vurguladı.
Dar bir alanda yayılım gösteren Ermenek borcağı hakkında bilgi veren Prof. Dr. Duran, “Bu bitki, çevresindeki tarım faaliyetleri, yapılaşma, yeni yolların açılması, hayvan otlatma, yangınlar ve orman clearingi gibi olumsuz çevresel faktörlerin tehdidi altındadır. Alanda yaklaşık 700 birey bulunsa da, doğadaki tükenme riski aşırı derecede yüksektir. Bu nedenle, Ermenek borcağı öncelikle korunması gereken türlerimizden biridir” şeklinde konuştu.
‘AKDENİZ İKLİMİ İLE UYUM GÖSTEREN BİR TÜRLER’
Borcak cinsinin Akdeniz iklimine uygun olduğunu belirtirken, Prof. Dr. Duran, “Bu bitki genellikle büyük gruplar halinde büyümekte. Çalı formunda, yaprak dökücü, sert ve batıcı dikenleri bulunan bir türdür. Yaklaşık 55 cm boyunda, önceki yıllara ait alt dalları ise kalıcılığını koruyor. Ülkemizdeki bilinen borcak türleri arasında benzeri olmayan ve oldukça gösterişli bir bitkidir. Ermenek borcağı, Göksü Vadisi’nde, Akdeniz ikliminin etkili olduğu kızılçam alanlarında, makilik bölgelerde, tarla ve zeytinliklerin kenarlarında, 1000-1200 metre yüksekliği arasında yetişmektedir.”
Bu yeni keşfedilen bitki türünün şifalı ve ekonomik potansiyel taşıdığını belirten Prof. Dr. Duran, “Borcak türleri; sigara bağımlılığının tedavisinde, idrar söktürücü, kabızlık tedavisinde, safra artırıcısı olarak, cilt hastalıklarının tedavisinde, kalp ritminin düzenlenmesinde, doğumu kolaylaştırmada, antioksidan ve ödem giderici olarak faydalı etkileri bulunmaktadır. Ayrıca süs bitkisi olarak, arıcılıkta bal kaynağı olarak, erozyon kontrolünde, doğal boyacılıkta ve toprağa azot sağlamada önemli ekonomik değerler taşıdığı söylenebilir” dedi.
