Mehmet İNAN-Hüseyin SEZGİN/ORHANELİ (Bursa), – BURSA’nın Orhaneli ilçesinde çiftçilikle geçimini sağlayan vatandaşlar, ürünlerini yaklaşık 600 yıldır aynı yerde kurulan ‘Beyce Pazarı’nda satıyor. Zeki Müren’in şarkısına konu olan, organik ürünlerin bulunduğu ve her salı günü açılan pazar, gelenek gereği asırlardır dualarla açılıyor. Pazarın bir başka özelliği ise esnafın bir gün önce kurup üzerine örtü bıraktığı tezgahlarında güvenlik olmamasına rağmen hiçbir hırsızlık olayı yaşanmaması.
Osmanlı Devleti’nin 2’nci padişahı Orhan Bey tarafından 1325 yılında fethedilen Orhaneli, yaklaşık 600 yıldır kent merkezinde haftanın salı günleri kurulan köylü pazarına ev sahipliği yapıyor. Zeki Müren’in şarkısına konu olan Beyce Pazarı, ilk kurulduğu günden itibaren kırsal mahallelerinde yaşayan üreticiler, domates, biber, fasulye, yumurta, salça, gibi yetiştirdikleri organik ürünleriyle tarihi Beyce Pazarı’nda alıcılarla buluşuyor. Köylülerin aracı olmadan satış yaptığı pazar her salı günü gelenek gereği dualarla açılıyor. Tarihi pazar hakkında bilgi veren Orhaneli Belediye Başkanı Ali Osman Tayır, “Bugün Orhaneli ilçesinde tarihi Beyce Pazarı’ndayız. 600 küsur yıllık bir tarihi olan doğal ve organik ürünlerin bulunduğu özellikle kırsal mahallelerimizde yaşayan vatandaşlarımızın ilaç ve kimyasaldan uzak kendi yetiştirdikleri el emeği ürünleri sattıkları dualarla açılan Beyce Pazarı’ndayız” diye konuştu.
ZEKİ MÜREN’İN ŞARKISINA KONU OLAN ‘BEYCE PAZARI’
Anadolu kültüründe tarihi misyonu olan yerlerin şarkılara, türkülere konu olabileceğini söyleyen
Tayır, “Anadolu’da bu birçok yerde var. Bu pazar için de ‘A Fadimem Hadi senle kaçalım, Beyce Pazarı’nda dükkan açalım’ türküsü vardır. O türkünün konu olduğu ve buranın o tarihlerde bir merkez olduğunu gösteren bir türküdür. Özellikle kırsal alanlarda yaşayan halkın gelip burada tüm ihtiyaçlarını 600 küsur yıldır gelip karşıladığı bir pazar burası. Pazartesi günü esnafımız gelir buraya ürünlerini koyar. Sergisini açar, ürünlerini yerleştirir, akşam, üzerine bir bez parçası sererek evine gider. Ertesi gün de tezgahını açar. Hiçbir şekilde bir güvenlik endişesi yoktur. Asayiş olayı olmaz, ‘Tezgahımın başına bir şey gelir mi?’ düşüncesi olmaz. Evine gider rahat rahat yatar. Sabah namazıyla birlikte tezgahlar açılmaya başlar. Ürünlerini satar” ifadelerini kullandı.
‘PAZAR, HOCANIN BEREKET DUASIYLA BAŞLAR’
Pazarın yüzyıllardır dualarla açılma geleneğinden bahseden Ali Osman Tayır, “Bu gelenek bizim Ahilik kültüründen gelen bir geleneğimiz. Tüccarlarımız, esnafımız, duayla işinin başına geçer. Dükkanının kapısını duayla açar. Burada da aynı şekilde. Uzun yıllar boyunca yapılmamış olan pazar duası yaklaşık 4-5 yıldır tekrardan yapılmaya başlandı. Belediyemizin merkezi anons sistemiyle yapılıyor. Hocamız geliyor. Dua için ‘Amin’ dedikten sonra hem vatandaşlarımız hem esnafımız hem köylümüz hem de buraya gelen ziyaretçilerimiz avuçlarını semaya açarak pazarın bereketli olması, hayırlara vesile olmasıyla alakalı duasını yapar ve ondan sonra alışverişine başlar. Tabi bu dua sadece para kazanmakla alakalı değil. Bu duanın manevi boyutu da var. ‘Sadece ürünlerimizi satalım, gelir elde edelim’ diye edilmiyor. Sağlık da istenir duada, gelecek nesillerin hayrına temenniler de yapılır. Fakirlerin borçlarını ödeyebilmesi, hastaların şifa bulması için de dua edilir. Bizim kadim kültürümüzde bu var zaten. Birey olarak çok fazla istenmez. Samimi ilişkilerin olduğu bir yerdeyiz. Anadolu kültürünün hala saf ve temiz olarak yaşatıldığı bir bölgedeyiz” diye konuştu.
‘PAZAR BEREKETLİ OLSUN DİYE SABAH OKUNUR’
Pazarda ürünlerini satmak için tezgah açan Emin Aydemir de “Burada ürettiklerimizle pazara çıkıyoruz. Burası köylü pazarı, organik Beyce Pazarı, tarihi pazar. Bereket duası diye belediyede imam dua yapıyor. Pazar bereketli olsun diye sabah dua okunuyor” dedi.
