TOFED Başkanı Özcan: Dijital bilet satış uygulaması bazı otobüs firmalarını sistem dışı bıraktı; piyasada tekelleşme riski oluştu

Melike USLU- Harun ŞAHBAZOĞLU/ İSTANBUL, – TÜRKİYE Otobüsçüler Federasyonu (TOFED), bazı otobüs firmalarının dijital bilet satış uygulaması üzerinden sistem dışı bırakıldığını açıkladı. Konuya ilişkin açıklama yapan TOFED Başkanı Birol Özcan, “Komisyon oranlarındaki farklılıklar adaletsizliğe yol açıyor ve piyasada tekelleşme riski oluşuyor” dedi.

Türkiye Otobüsçüler Federasyonu (TOFED), dijital bilet satış uygulamasının aralarında Metro Turizm’in de bulunduğu birçok firmayı sistem dışına çıkardığını söyledi. TOFED, firmaların bu karar nedeniyle Rekabet Kurumu’na başvurarak uygulamaya itiraz ettiğini bildirdi. Konuya ilişkin açıklama yapan Türkiye Otobüsçüler Federasyonu (TOFED) Başkanı Birol Özcan, “Söz konusu sistem farklı oranlarda komisyon uygulayarak sektörü zorluyor. Uygulamanın, yabancı bir firmaya devredilmesinin ardından piyasa tekelleşme riskiyle karşı karşıya” dedi. Metro Turizm Yönetim Kurulu Başkanı Umut Kahraman ise sistem dışı bırakılmalarının ardından doluluk oranlarının yüzde 40-45 azaldığını, bunun da ekonomik kayıplara neden olduğunu belirtti.

‘KOMİSYON ORANLARINI SABİT TUTMALARI GEREKİYOR’

Türkiye Otobüsler Federasyonu (TOFED) Başkanı Birol Özcan, “Bakın, bu şirketler sadece bilet satıyor. Komisyon oranlarını sabit tutmaları gerekiyor. Bir firmadan yüzde 8, bir başkasından yüzde 10, bir diğerinden yüzde 12-13 komisyon aldığınızda, yolcu maliyetleri doğal olarak artıyor. Oysa biz sadece online bilet satmıyoruz; otobüslerde, otogarlarda da satış yapıyoruz. Bu yerler için kira ödüyoruz, sigorta yapıyoruz, personel çalıştırıyoruz. Online satış sistemleri maalesef bizi bu anlamda çok zorluyor. Komisyon oranlarının yüzde 12-13 seviyelerine çıkması kabul edilemez. Ayrıca duyumlarımıza göre bu dijital bilet platformu, Avrupa merkezli bir firmaya yüksek bir bedelle satıldı. Bu durum, piyasada tekelleşmeye yol açıyor. Bu çok tehlikeli bir süreç. Şimdi otobüslerin sefer sayıları azaltılacak, koltuk sayıları kısıtlanacak, komisyon oranları yükselecek, otogar çıkışları engellenecek. Hatta iddialara göre yol güzergahlarındaki restoranlardan bile komisyon alınması söz konusu olacak. Süreç o noktaya gidiyor” dedi.

‘KOMİSYON ORANLARINDA CİDDİ BİR ADALETSİZLİK VAR’

Özcan, “Bugün bazı otogarlarda şöyle bir uygulama başladı; ‘Online biletten bilet alan yolcuları otogara sokmayalım’ deniyor. Bu da yanlış. Ancak Rekabet Kurumu’nun bu işe acilen el atması gerekiyor. Aynı platform bir firmadan yüzde 13 komisyon alırken, bir başkasından yüzde 8 alabiliyor. Böyle bir uygulama olabilir mi? Komisyon oranlarında ciddi bir adaletsizlik var. Üstelik firmalardan alınan paralar hemen ödenmiyor. Paralar banka hesaplarında 15 gün tutulup, daha sonra aktarılıyor. Bu uygulamalar çok yanlış. Biz bu konuyu üç yıl önce Rekabet Kurumu’na bildirdik, dava da açmıştık. Ancak süreci bir noktada durdurduk. Fakat şimdi geldiğimiz noktada durum çok daha ciddi. Metro Turizm’e yapılan uygulama, yakında diğer firmalara da yapılacak. Biz 360 firmanın temsilcisiyiz. Metro’ya zarar veriliyorsa, bu zararın diğer firmalara da geleceğini görüyoruz. Bu nedenle hep birlikte karşı durmamız gerekiyor” diye konuştu.

Özcan sözlerini şöyle tamamladı:

“Rekabet Kurumu’nun ve ilgili devlet kurumlarının bu durumu kontrol altına alması, düzenlemesi şart. Bir firma yüzde 13, bir başkası yüzde 8, bir diğeri yüzde 10 komisyonla çalışıyor. Yolcu maliyetleri artıyor. Otobüsçü, otogardan çıktığında zaten bu oranlarda komisyon ödediğinde elinde bir şey kalmıyor. Bu sistemin değişmesi için mutlaka toplanmamız, konunun üzerine birlikte gitmemiz gerekiyor. Rekabet Kurumu’nun mutlaka el atması, firmaların da birbirine sahip çıkması şart. Eğer a, b ya da c firmasına bir haksızlık yapılıyorsa, diğer firmaların da destek vermesi, birlikte hareket etmesi lazım. Bu konuda herkesten duyarlılık bekliyorum.”

‘TÜRKİYE’NİN 81 İLİNDE FAALİYET GÖSTEREN OTOGAR VE ŞEHİR İÇİ ACENTELERİ DE BU SİSTEMDEN GEÇİMİNİ SAĞLIYOR’

Metro Turizm Yönetim Kurulu Başkanı Umut Kahraman konuya ilişkin, “Metro Turizm, 1992 yılında kurulmuş yaklaşık 33 yıllık bir firma. Yıllar boyunca sektörü domine etmiş ve en fazla sefer yapan firmalardan biri olmuştur. Malumunuz olduğu üzere çevrimiçi bilet satış platformları, otobüs firmalarının biletlerini online olarak yolculara ulaştırdığı sistemlerdir. Bu platformlar, firmalardan sattıkları her bilet karşılığında belirli bir komisyon almaktadır. Ancak dönem dönem platformu yöneten şirketle çeşitli anlaşmazlıklar yaşanabiliyor. Son dönemde bu anlaşmazlıklar daha da arttı. Çünkü platform, firmalardan aldığı komisyon oranlarını artırmak istedi. Sektörde sadece otobüs firmaları değil; Türkiye’nin 81 ilinde faaliyet gösteren otogar ve şehir içi acenteleri de bu sistemden geçimini sağlıyor. Bu acenteler personel çalıştırıyor, istihdama katkı sağlıyor. Ancak bu komisyon gelirlerinin paylaşımı konusunda ciddi adaletsizlikler yaşanıyor” dedi.

‘METRO TURİZM’İN YENİDEN PLATFORMA DAHİL EDİLMESİNİ TALEP ETTİK’

Kahraman, “Dijital bilet uygulaması 31 Temmuz Perşembe günü bizi sistem dışına çıkardı. Bu durum haksız rekabete yol açtı ve bize ciddi ekonomik zararlar verdi. Çünkü temmuz ve ağustos ayları, karayolu taşımacılığında talebin en yüksek olduğu, sefer sayılarının da buna paralel olarak arttığı dönemdir. Bu yoğunlukta yolcular, Metro Turizm biletlerine ilgili platformdan ulaşamayınca biz büyük bir kayıp yaşadık. Bu gelişmenin ardından süreci derhal Rekabet Kurumu’na taşıdık. Kuruma başvurarak tedbir talebinde bulunduk. Haksız ve yıkıcı rekabet ortamı oluşturan bu uygulamaya son verilmesini ve Metro Turizm’in yeniden platforma dahil edilmesini talep ettik. Başvurumuzla ilgili olarak hafta başında bir netice bekliyoruz. Bu olayın bize ciddi bir ekonomik yük getirdiğini belirtmek isterim. 33 yıllık bir firma olmamıza rağmen, bu platformun sektördeki ağırlığı öyle bir noktaya geldi ki, seferlerimizi durdurma, hatta faaliyetlerimizi geçici olarak kapatma noktasına bile gelebiliriz. Ekonomik sonuçları ağır olacaktır. Bu nedenle Rekabet Kurumu’ndan acil bir tedbir ve devamında da işin esasına ilişkin bir karar bekliyoruz. Şu anda yolcular bize ulaşamadıkları için rakip firmalardan bilet almayı tercih ediyor. Bu durum da seferlerimizin doluluk oranlarını ciddi şekilde etkiledi. Yüzde 40 ila 45 arasında bir düşüş yaşadık. Şu anki tablo bu şekilde” diye konuştu.