Aliekber METE/ ANKARA, – TBMM Engelli Bireylerin Sorunlarını Araştırma Komisyonu’nda bir sunum gerçekleştiren Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Erişilebilirlik Daire Başkanı Deniz Çağlayan Gümüş, Kamu İhale Kurumu’nun düzenlemelerinde, “Erişilebilirlik standartlarına uygunluk şartı aranacaktır” ifadesinin olmamasından büyük bir üzüntü duyduklarını ifade etti.
TBMM Engelli Bireylerin Sorunlarını Araştırma Komisyonu, AK Parti Ankara Milletvekili Jülide Sarıeroğlu’nun başkanlığında toplandı. Toplantının açılışını yapan Sarıeroğlu, ardından Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Erişilebilirlik Daire Başkanı Deniz Çağlayan Gümüş’ü davet etti. Gümüş, erişilebilirlik kavramı ve onun kapsamı hakkında geniş bilgi sunarak, standartlara uymayan uygulamalarla aktif bir şekilde mücadele ettiklerini kaydetti. Erişilebilirliğin sağlanması için iki temel şartın gerektiğini belirten Gümüş, “Erişilebilirlik açısından engellilik nedir? Omurilik felci veya başka nedenlerden dolayı yürüme engeli olan bir kişi, bilgi almak ya da işlem yapmak için bir kamu binasına girmek istediğinde, binanın merdivenleriyle ya da diğer uygun olmayan düzenlemeleriyle karşılaştığında engellinin yaşamındaki zorlukların bir yansıması olarak karşımıza çıkıyor. Eğer tasarım, standarda uygun olarak gerçekleştirilseydi, engelli bireyler bu zorlukları yaşamayacak ve sosyal hayatlarını daha rahat sürdürebilecekti” şeklinde konuştu.
‘UYGULAMA SORUNUMUZ MEVCUT’
Gümüş, yürütülen çalışmalar hakkında bilgi vererek, Erişilebilirlik Mevzuatı’nın geçmişteki gelişimleri hakkında detaylar aktardı. Engelliler için imar mevzuatında yaşanan sıkıntılara da dikkat çeken Gümüş, mevcut mevzuatın yeterli olduğunu fakat uygulamada sorunlar yaşandığını belirtti. Gümüş, “İmar altyapımızda ciddi sorunlar var. Yerelde uygulanabilirlik açısından engelli sivil toplum kuruluşlarının desteğine daha fazla ihtiyaç duyuyoruz. Belediyelerin bu konuda daha fazla bilgi ve yönlendirmeye ihtiyacı var. 2016 yılından bu yana, Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği’ne erişilebilirlik standartlarının ruhsat süreçlerinde zorunlu kılınması yönünde çalışmalar yapıyoruz. Kamu binaları, mevcut yönetmeliklerin bir kısmından muaf tutuluyor. Özel binalar için de ruhsat aşamasında erişilebilirlik proje talep edilmesi gerekiyor” ifadelerini kullandı.
‘ERİŞİLEBİLİRLİĞİ İZLEME KOMİSYONU ŞART’
Gümüş, yapı denetim firmalarının mevzuata uygun olarak denetim yapması gerektiğine dikkat çekerek, “Valilikler bünyesinde kamu projeleri için bir erişilebilirliği inceleme komisyonu oluşturulmasını istiyoruz. Bu komisyon, kamu binaları ve belirli metrekarenin üzerindeki yapılar için projelerin erişilebilirliğini değerlendirecek. Bu konuyla ilgili kurumlarla görüşmelere başladık. Kamu İhale Kurumu’nun mevzuatına, ‘Erişilebilirlik standartlarına uygunluk şartı aranacaktır’ ifadesinin eklenmemiş olmasından dolayı büyük bir hayal kırıklığı yaşıyoruz. İhalelerde, erişilebilirliğe yönelik standartların sağlanmasını zorunlu kılacak düzenlemelerin üst mevzuatta yer alması gerektiğini düşünüyoruz. İhaleye giren belediyelerin, şartnamelerinde erişilebilirliğe dair düzenlemelere yer vermesi büyük önem taşıyor” dedi.
‘DENETİM SAYILARI ARTMAKTADIR’
Gümüş, yıllık izleme ve denetim planıyla ilgili bilgiler vererek sözlerine şöyle devam etti: “2024 yılı içerisinde toplamda 5 bin 135 denetim gerçekleştirildi. Deprem bölgesinde bu denetimlerin uzun bir süre yapılamadığını belirtmek isterim. Şu anda daha çok rehberlik amacı taşıyan denetimler yapılıyor. Karşılaştığımız sıkıntılar, denetim sayılarının etkilenmesine neden oluyor. Genel olarak her ay her ilde yaklaşık 6-7 denetim yapılmakta” dedi.
