Erken Menopoz Hakkında Bilinmesi Gerekenler: Uzmanlar Uyardı

İSTANBUL, – “Primer Over Yetmezliği” olarak da adlandırılan erken menopoz, 40 yaşının altındaki kadınlarda görülen adet düzensizliği ve yüksek Folikül Uyarıcı Hormon (FSH) seviyeleri ile karakterize edilen bir durumdur. İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Derya Sivri Aydın, bu durumun tedavi edilmesinin önemini vurgulayarak östrojen tedavisinin gerekliliğine dikkat çekti.

Doç. Dr. Sivri Aydın, erken menopoz yaşayan kadınların, osteoporoz ve kardiyovasküler hastalık riskini azaltmak amacıyla östrojen tedavisi almaları gerektiğini söyledi ve “Hormonal tedavi, östrojen eksikliğine bağlı semptomların giderilmesi, erken menopozun yol açabileceği uzun vadeli sağlık sorunlarını (osteoporoz, koroner kalp hastalığı, felç) önlemek, yaşam kalitesini artırmak ve cinsel işlevi korumak için çok önemlidir” şeklinde konuştu.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Uluslararası Menopoz Topluluğu (IMS), her yıl 18 Ekim’i Dünya Menopoz Günü olarak belirleyerek, kadınları menopoz hakkında bilgilendirmek ve farkındalık yaratmak amacıyla etkinlikler düzenlemektedir.

Bu vesileyle konuşan Doç. Dr. Derya Sivri Aydın, erken menopoz sürecinde dikkat edilmesi gereken hususları da değerlendirdi.

‘ERKEN MENOPOZDA ADET GÖRÜLMESİ MÜMKÜN’

Erken menopoz tanısının konulabilmesi için adet görmeme durumunun şart olmadığını belirten Doç. Dr. Sivri Aydın, “Erken menopoz, 40 yaşın altındaki kadınlarda, adet düzensizliği ve menopoz sonrası aralıkta Folikül Uyarıcı Hormon (FSH) seviyeleri ile tanımlanan bir durumdur. İş yaşamını köklü bir biçimde değiştiren bu tanıyı koymak için adet görmeme zorunluluğu yoktur. Sıklıkla aralıklı yumurtlama ve hatta kendi kendine adet görme durumu, gelişen dönemlerde bile gözlenebilir” dedi.

‘ERKEN MENOPOZUN DUYGUSAL ETKİLERİ VAR’

Doç. Dr. Aydın, kadınların erken menopoz tanısı aldıktan sonra hissettikleri duygusal durumları “yıkılmış”, “şokta” ve “kafası karışmış” gibi kelimelerle ifade ettiklerini aktardı. Kendisi, “Erken menopoz, kadınların yaşam planlarını ve beklentilerini altüst eden bir durum olması nedeniyle çoğu için duygusal olarak travmatik bir deneyimdir. Bu süreçte kadınlar depresyon ve anksiyete gibi sorunlar yaşayabilirler” açıklamasında bulundu.

‘BELİRTİLER ARASINDA ADET DÜZENSİZLİĞİ VAR’

Erken menopozun belirtilerinden bahseden Doç. Dr. Sivri Aydın, “Erken menopoz, düzenli adet döngüsünde değişiklikler (uzun aralıklarla adet görme veya adet görmeme) ve östrojen eksikliğine bağlı belirtiler, örneğin ateş basması ve vajinal kuruluk ile ilişkilidir. Ancak bazı kadınlarda ateş basması, terleme ve vajinal kuruluk belirtileri olmayabileceğinden, adet düzensizliği olan bir kadın için erken menopoz düşünülmeden geçiştirilememelidir” dedi.

‘ÖSTROJEN TEDAVİSİ RİSKLERİ AZALTIR’

Doç. Dr. Sivri Aydın, östrojen replasman tedavisi almayan kadınların daha fazla sağlık riski taşıdığını ve bazı özellikler gösterdiğini dile getirdi. “Ateş basması, terleme ve anksiyete gibi semptomlar erken dönemde ortaya çıkabilir” ifadelerini kullandı.

Erken menopozun, kemik sağlığı ve osteoporoz açısından bir risk faktörü olduğunu belirten Doç. Dr. Sivri Aydın, bu kadınlarda osteoporotik kırıkların daha sık görüldüğüne de dikkat çekti.

‘ÖSTROJEN EKSİKLİĞİ CİNSEL SAĞLIĞI ETKİLER’

Doç. Dr. Sivri Aydın, harekete geçilmezse, erken menopozun kadın sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceğini belirterek, “Adet görmeme ve östrojen eksikliğinin derinleşmesi sonucunda atrofik vajinit ve cinsel ilişki sırasında ağrı gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Östrojen eksikliği ve psikolojik sorunlar, cinsel işlevselliği ve genel refahı etkileyebilir. Erken menopoz, kalp damar hastalıkları ve mortalite açısından risk taşır” dedi.

‘RİSK FAKTÖRLERİ BELİRLENMELİ’

Doç. Dr. Derya Sivri Aydın, potansiyel erken menopoz geçiren kadınların tıbbi geçmişlerinin önemli ipuçları sunabileceğini vurguladı ve şu durumları sıraladı:

“Önceden yumurtalık ameliyatı, kemoterapi ya da radyasyon tedavisi geçmişi, otoimmün hastalık öyküsü, ailede erken menopoz öyküsü ve bazı kromozomal bozukluklar erken menopoz riskini artırabilir. Ayrıca sigara kullanımı, menopozun başlangıcını 1-2 yıl önceye alabilir ve vakaların yaklaşık %10’u ailesel bir geçmişe sahiptir.”

‘ERKEN MENOPOZDA ÖSTROJEN KAYBIYA DİKKAT EDİLMELİ’

Erken menopoz durumunda östrojen düzeyinin düşmesinin uzun vadeli olumsuz etkileri olabileceğini söyleyen Doç. Dr. Sivri Aydın, “Kemik erimesi, kalp hastalıkları, bilişsel işlevlerde azalma, demans riski artışı ve cinsel sağlık sorunları, depresyon ve kaygı gibi durumlar da ortaya çıkabilir” bilgisini verdi.

‘ÖSTROJEN TEDAVİSİ ÖNEMLİDİR’

Doç. Dr. Sivri Aydın, östrojen tedavisine karşı herhangi bir engel yoksa, erken menopoz geçiren kadınların mutlaka östrojen tedavisi alması gerektiğini belirtti. “Bu tedavi, cinsel sağlığın korunmasına ve menopozun genitoüriner semptomlarının yönetimine yardımcı olacaktır. Hormon tedavisi, östrojen eksikliği belirtilerini yönetmek, sağlık risklerini azaltmak ve yaşam kalitesini yükseltmek açısından büyük önem taşır” dedi.

‘ERKEN MENOPOZ İÇİN HIZLI MÜDAHALE ŞART’

Erken menopoz tanısı konulduktan sonra hormone tedavisine bir an önce başlanması gerektiğini hatırlatan Doç. Dr. Sivri Aydın, “Ailede meme kanseri öyküsü olan hastalarda, 45 yaşında hormon tedavisine ara verme düşünülebilir. Bu süreçte hormon tedavisi, doğal hormonal dengeyi sağlamak adına gereklidir” ifadelerine yer verdi.

‘DONDURMA SEÇENEĞİ’

Erken menopoz yaşayıp çocuk sahibi olmak isteyen kadınlar için yumurta veya embriyo dondurma seçeneğinin mevcut olduğunu aktaran Doç. Dr. Sivri Aydın, “Bu kadınlar, doğal yollarla gebe kalma oranlarının çok düşük olduğunu bilmelidirler. (Yüzde 5 ila yüzde 10) Erken menopoz teşhisi konan kadınlar, treatment öncesinde yumurta dondurma şansına sahip olabilirler ancak bu süreçte, doğurganlıklarını yitirmeden önce dondurma yapılmasının daha faydalı olacağını unutulmamalıdır” açıklamasında bulundu.

‘YALNIZ DEĞİLSİNİZ’

Doç. Dr. Sivri Aydın son olarak, “Erken menopoz zorlu bir süreç olabilir; fakat bu yolda yalnız değilsiniz. Kadın hastalıkları ve doğum uzmanları ile birlikte çalışmak ve gerekirse psikolojik destek almak, bu süreci daha sağlıklı bir şekilde yönetmenizde fayda sağlayacaktır” dedi.