Kişiye Özel Probiyotik Geliştirildi, Sağlıklı Yaşam İçin Yeni Bir Adım Atıldı

Gizem KARADAĞ-Ali Oğulcan ARSLAN/ANKARA, – Sağlık Bilimleri Üniversitesi’nin Teknoloji Geliştirme Merkezi’nde çalışan akademisyenler Prof. Dr. Gülçin Alp Avcı, Prof. Dr. Ümit Savaşçı ve Prof. Dr. Emre Avcı, bireylerin mikrobiyota analizine dayanarak yerli ve milli kişisel probiyotikler geliştirmeye başladı. Bu çalışmalarda yer alan Prof. Dr. Gülçin Alp Avcı, “Bireylere özel sağlıklı bir mikrobiyal denge kazanarak daha sağlıklı, dengeli ve kaliteli bir yaşam sunmayı hedefliyoruz” ifadesini kullandı.

2022 yılından beri Sağlık Bilimleri Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Merkezi’nde yaptığı çalışmalarla dikkat çeken Prof. Dr. Gülçin Alp Avcı ve ekibi, insan mikrobiyotasına ilişkin yıllardır süren araştırmalarını klinik aşamaya taşıdı. Yaklaşık on yıldır probiyotik mikroorganizmalar üzerinde çalışan bu ekip, mikrobiyota analiziyle hastalıkların ilişkisini hem akademik hem de pratik düzeyde incelemekte. Ekip, kendi izole ettikleri ve bilimsel olarak kanıtlanmış mikroorganizmaları kullanarak, kişilerin genetik yapısı, yaşam tarzı, stres düzeyleri ve çevresel etkilerini göz önünde bulundurarak özel probiyotik ürünler geliştirmeye başladı.

‘BİLİNÇLİ KULLANIM ŞART’

Tıbbi Mikrobiyoloji ve Biyoteknoloji Uzmanı Prof. Dr. Gülçin Alp Avcı, probiyotiklerin halk arasında yaygın bir şekilde kullanıldığını özellikle Covid-19 sonrası dönemde bu takviyelerin kullanımında artış yaşandığını belirtti. Probiyotik tüketiminde dikkatli olunması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Avcı, “Vücudumuzun ihtiyaçları doğrultusunda bir doktora danışıp gerekli testlerin yapılması ve eksik olanın belirlenmesi gerektiği gibi probiyotikler de bu yaklaşım gerektirir. Bağırsak sağlığının yanı sıra, sinir sistemi, saç, cilt ve genel metabolizmamızı etkileyen ürünler kullandığımızı unutmamalıyız. Bu yüzden dikkatli olmamız gerekiyor” şeklinde konuştu.

Tüm dünyada kişiye özel tedavi yöntemlerine ve destek hizmetlerine yönelindiğini ifade eden Prof. Dr. Avcı, “Bu son derece mantıklı bir yaklaşımdır çünkü insanlar birbirlerinden farklıdır. Her bireyin mikrobiyal florası farklıdır; bunu parmak izi gibi değerlendirebiliriz. Bağırsak floramız ya da mikrobiyota, anne karnında başlayan bir süreçle şekillenir. Annenin sağlığı, doğumdan sonraki beslenme şekli, yaşam koşulları ve stres gibi etkenler, bu florayı etkileyebilir. Zamanla sağlık sorunları ortaya çıkmakta ve antibiyotik kullanımıyla flora bozulmaktadır. İlk olarak sağlıklı olduğuna inandığımız florayı yaşam koşulları nedeniyle bozmuş oluyoruz. Bu florayı bireysel gereksinimlere göre yeniden düzenlemek önemlidir. Her gıda herkeste alerji yapmaz. Bu bakımdan vücudun tepkileri oldukça dikkate değerdir. Bu nedenle probiyotiklerin kişiye özel olması gerektiği görüşündeyiz” dedi.

‘SAĞLIKLI BİR GELECEK İÇİN ÇALIŞIYORUZ’

Prof. Dr. Avcı, mikrobiyota analizi sürecinin önemine dikkat çekerek, “Mikroorganizmaların florada canlı ve belirli bir yoğunlukta bulunması bizim için bir kural. Ana hedefimiz burada. Vücudumuza gereken probiyotik yoğunluğu nedir? Bu kritik bir nokta. Her bireyde farklı bir mikroorganizma bileşenleri olabilmektedir. Farklı mikrobiyota yapıları nedeniyle maruz kaldığımız riskler ve vücudun verdiği tepkiler de hastalıklarla ilişkili olarak değişiklik göstermektedir. Bu kadar farklılık varken, mikrofloranın kişiye özel olarak tasarlanması gereklidir. Birisi gidip rastgele bir probiyotiği aldığında bu onun sağlığına fayda sağlamayabilir. Her probiyotik herkes için uygun olamaz. Bu nedenle özel olarak seçmek zorundayız. Bu çalışmalarımızla kendimize özgü yerli bir mikroorganizma koleksiyonu oluşturuyoruz. Uzun süreli mikroorganizma toplama çalışmalarımız oldu. Elde ettiğimiz tüm mikroorganizmalar akademik projeler sonucu elde edilmiştir. 10 yıldır teknoloji merkezleri desteğiyle süregelen bir projede kendimize ait bir firma oluşturarak, kişiye özel probiyotik tasarımı üzerine çalışıyoruz. Hem akademik projelerimizi sürdürüyoruz hem de bu araştırmaları ürünlere dönüştürüyoruz. Pazar itibarıyla gıda takviyeleri yaygın olarak bulunabilen ve erişilebilir ürünlerdir. Önemli olan, bu ürünlerin bireylere özel olmasıdır. Amacımız kaliteli, dengeli ve sağlıklı bir yaşam sunmaktır” dedi.

‘ÖZEL BİR YAPILANMA ÜZERİNE GİDİYORUZ’

Prof. Dr. Ümit Savaşçı, bu alanda halkın bilinçlenmesi gerektiğini belirterek, “Tamamen spesifik ve kişiye özel bir bağırsak florası oluşturuyoruz. Kişiden alınan dışkı örneği ile 15-20 gün süren bir analiz süreci başlatıyoruz. Sonrasında 6 aylık bir tedavi süreci planlayarak, o kişide eksik olan mikroorganizmalar probiyotik takviyesi ile tamamlanmış oluyor. Sabırlı olmak önemlidir. Bu süreçte çeşitli ürünler geliştirdik. Fermente ürünler, yoğurt formunda ya da kapsül olarak kullanıma sunulmaktadır. çocuklar ve bebekler için de uygun alternatifler sunulmaktadır. 6 ay sonunda, kişi yenidoğan bağırsak florasına sahip olabilmektedir. Eğer kişinin yaşamında belirgin bir değişiklik olmazsa bağırsak florası dengede kalacaktır. Böylece tamamen yapılandırılmış bir tıbbi proses sunmuş oluyoruz” dedi.